Książka została poszerzona, uzupełniona i podzielona na osiem części. W pierwszej – obok krótkiej charakterystyki upośledzenia umysłowego – zawarto najczęściej spotykane przyczyny trudności w uczeniu się, nakreślono edukację dzieci z niepełnosprawnością w szkole masowej, zapoznając tym samym Czytelników z ideą klas integracyjnych, założeniami i warunkami dobrej integracji. Pisząc o klasach integracyjnych, nie sposób podzielić się wszystkimi spostrzeżeniami związanymi z pracą w tego typu oddziałach, dlatego też wybrano te aspekty, na które – zdaniem Autorki – każdy pedagog specjalny w swojej pracy powinien zwrócić uwagę (jak kwestia doboru dzieci do klas integracyjnych, ocenianie uczniów niepełnosprawnych czy też rola pracy w grupach). Część druga została poświęcona organizowaniu i udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem. Część trzecia to opis celów i zadań rewalidacji indywidualnej wraz z ramowym programem rewalidacji, a także zbiór wskazówek przydatnych w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością na tego typu zajęciach. W części czwartej zamieszczono przykładowe ćwiczenia zgodne z podanym wcześniej ramowym programem, które z powodzeniem można wykorzystać na zajęciach rewalidacji indywidualnej. Część piąta określa zakres czynności i uprawnienia pedagoga specjalnego pracującego w klasie integracyjnej, jego prawa i obowiązki. Część szósta natomiast zawiera przykładowe opracowania, które – w mniejszym bądź większym stopniu – towarzyszą pedagogom specjalnym w ich pracy. Wybrano te opracowania, które – jak wiadomo Autorce – sprawiają, szczególnie studentom oraz młodym nauczycielom, najwięcej trudności – między innymi opracowanie konspektu, indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego, rozkładu materiału oraz oceny opisowej. W części siódmej zaprezentowano opis i analizę przypadku uczniów z niepełnosprawnościami. Wśród nich znalazł się uczeń z zespołem Aspergera, uczeń z zespołem Downa oraz uczeń niedowidzący. Ostatnia część zawiera wybrane programy wspomagające rozwój uczniów. Program dla ucznia z nadpobudliwością/nadruchliwością, program dla ucznia z niepełnosprawnością sprzężoną – autyzmem i niedosłuchem oraz program dla ucznia z obustronnym niedosłuchem...(http://www.empik.com/abc-pedagoga-specjalnego-razem-latwiej-nowe-doswiadczenia-tomkiewicz-betkowska-aleksandra,p1110580857,ksiazka-p)

Edukację alternatywną można postrzegać jako swoistą reakcję obronną rodziców, uczniów, nauczycieli, a także badaczy na masowy charakter edukacji, obecną w niej przemoc strukturalną, symboliczną, przejawy ukrytego programu. Pojęcie edukacji alternatywnej weszło na dobre do języka współczesnej polskiej pedagogiki – nie tylko za sprawą praktyk edukacyjnych odmiennych od masowego kształcenia, ale także publikacji: monografii, prac zbiorowych i artykułów. Pierwsze z nich pojawiły się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, gdy opadła ideologiczna kurtyna izolująca nas od zachodniej myśli pedagogicznej. Dopiero wtedy możliwe było upowszechnienie na przykład: montessoriańskiej, freinetowskiej, waldorfskiej, antypedagogicznej czy gestaltowskiej myśli i praktyki, a także tekstów Ivana Illicha, Johna Holta, Hubertusa von Schoenebecka i wielu innych autorów. Podkreślić trzeba szczególną rolę Bogusława Śliwerskiego, który jest nie tylko współredaktorem niniejszej książki, ale od wielu lat także promotorem i propagatorem ruchu odnowy edukacji, aktywnym organizatorem cyklu międzynarodowych konferencji poświęconych edukacji alternatywnej, autorem monografii i redaktorem naukowym pierwszych publikacji zbiorowych na ten temat. Pozwolę sobie w tym miejscu na osobistą refleksję, zakładając, że nie jestem w niej odosobniony. Prawdopodobnie wiele osób spośród czytelników, podobnie jak mnie, wtłoczono w system masowego, tradycyjnego kształcenia, do którego – mimo prób oporu – trzeba się było dostosowywać. Co więcej, należało być gotowym także do kontaktów z różnymi nauczycielami, których cechy trafnie scharakteryzował przed laty Janusz Korczak w jednym ze swoich tekstów: Wyćwiczono sztucznie całą armię ludzi, których zadaniem było zaśmiecać głowy, zaciemniać umysł pogodny – i nazwano ich – przywódcami dzieci – pedagogami. Jedni, zahukania poczciwi, patrzyli pobłażliwie, jak pod ich okiem uczono się lekceważyć obowiązek i wyłgiwać tchórzliwie przed odpowiedzialnością. Drudzy, źli i nieżyczliwi, tyranami byli i uczyli nienawidzieć naukę i sumienność w pracy. Trzeci, fanatycy i dziwacy, tworzyli sztuczny kult dla jakiegoś ułamka świątyni wiedzy, spajali młode umysły haszyszem własnego obłędu. Nieliczni wreszcie wykolejeńcy przemycali nikłe, konające w zaduchu promyki życia, póki ich nie wyśledzono i nie wyszczuto z murów szkolnych. – I owych pierwszych pedagogów wspominasz teraz, dojrzały mężu, trochę z rozrzewnieniem, a trochę z litością: przynajmniej nie nękali. Tyranów wspominasz z głuchym żalem i trwogą – zły sen ci ich przypomina. O trzecich myślisz z wyrzutem: dlaczego przywiązali mnie do martwego słońca, które nie grzeje i drogi nie rozświetla? A z uczuciem wdzięczności kornej zwracasz się do tych nielicznych lub tego jednego tylko, który z tobą dusił się w kazamatach szkolnych i marzył. Nawet ten najlepszy, a jedyny, nie mógł ci dać więcej prócz – marzenia. Dlatego doceniam okoliczności spotkań z pedagogami, którzy różne teorie edukacji alternatywnej i jej praktyczne zastosowania wprowadzali we Wrocławiu – jednym z pionierskich ośrodków alternatywnego kształcenia. W tym mieście nadal funkcjonuje Wrocławska Szkoła Przyszłości z jej liderem Ryszardem Łukaszewiczem oraz założona przez Daniela Manelskiego, a następnie kierowana przez wielu innych pedagogów Autorska Szkoła Samorozwoju ASSA. Tu działają Autorskie Licea Artystyczne, których pomysłodawcą i realizatorem jest wywodzący się z ASSA Mariusz Budzyński. Takie szkoły i liczne ośrodki alternatywnej myśli i praktyki pedagogicznej w całym kraju stanowią przeciwwagę dla edukacyjnej unifikacji i centralnie sterowanego pseudonowatorstwa, stwarzając nauczycielom szansę na poskromienie pedagogicznego ego, ukształtowanego przez masową, tradycyjną edukację. W drugiej dekadzie XXI wieku, gdy mamy tak wiele publikacji w różny sposób traktujących o alternatywności w edukacji, pojawia się oto kolejna książka, na którą składają się rozdziały napisane przez jej redaktorów naukowych – Bogusława Śliwerskiego i Andrzeja Rozmusa – oraz innych zaproszonych do współpracy polskich pedagogów: Beatę Przyborowską, Krzysztofa J. Szmidta, Zbyszka Melosika, Wiesławę Limont, Edytę Gruszczyk-Kolczyńską, Katarzynę Krasoń oraz Ewę Wysocką i Jolantę Pułkę. Czytelnik może zadać sobie pytanie: co wnosi lektura tej książki, skoro powstało już tyle innych publikacji tematycznych? Trzeba podkreślić, że nie jest to bynajmniej podręcznik, który prowadziłby krok po kroku ku pełni wiedzy o edukacji alternatywnej. Struktura i treść prezentowanej pracy zbiorowej wskazują raczej, że jest to kierowana do pedagogów pouczająca mozaika autorskiego odczytania alternatywności w edukacji, sprzyjająca niewątpliwie pogłębianiu myślenia o tym, wobec czego i kogo owa alternatywność się uobecnia. Specyfika tego tomu polega na tym, że każdy z autorów poddaje analizie codzienność edukacyjną i za pomocą charakterystycznego dla siebie instrumentarium opisuje doświadczenia alternatywności. Otwierający książkę rozdział napisany przez Bogusława Śliwerskiego, uzupełniony obszerną bibliografią tematyczną (liczącą prawie trzy setki źródeł), daje wgląd w istotę pedagogiki alternatywnej. Przywołane licznie w tekście przykłady potwierdzają aktywne współistnienie edukacji alternatywnej w otoczeniu społecznym zdominowanym przez szkolnictwo masowe. Beata Przyborowska przedstawia autorską perspektywę aplikacji kategorii innowacyjności do nauk pedagogicznych. Ekspercką wiedzą o twórczości i kreatywności dzieli się Krzysztof J. Szmidt – autor wielu publikacji z zakresu pedagogiki twórczości. Do refleksji nad kulturowym tłem uwikłania współczesnej młodzieży zachęca Zbyszko Melosik. Autor dostrzega w edukacji szansę na opór wobec dominacji kultury popularnej, ograniczanie i zawłaszczanie wolności człowieka przez mechanizmy konsumpcji. Wiesława Limont omawia obszernie teoretyczne aspekty uzdolnień uczniów i podkreśla, że wobec bezradności masowego szkolnictwa w rozwijaniu uzdolnień lukę tę może z powodzeniem zapełnić edukacja alternatywna. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska na podstawie swoich badań dowodzi, jak wysoki jest potencjał uzdolnień matematycznych wśród dzieci. Zweryfikowane empirycznie działania innowacyjne w rozwijaniu tego potencjału ukazują skalę zaniedbań istniejących w systemie edukacji masowej oraz brak zainteresowania władz oświatowych radykalną poprawą poziomu nauczania matematyki. Katarzyna Krasoń skupia się na społecznym znaczeniu kultury wysokiej i jej roli w edukacji. Apeluje o stworzenie mapy drogowej edukacji artystycznej. Ewa Wysocka i Jolanta Pułka, prezentując teoretyczny i empiryczny wgląd w problematykę twórczości, dowodzą tezy o jej fundamentalnym znaczeniu dla relacji między uczniami i ich nauczycielami na różnych poziomach edukacji. Tom zamyka tekst Andrzeja Rozmusa, który dzieli się refleksją nad różnorodnością postrzegania alternatywności i uzupełnia ją doświadczeniami Rzeszowskiej Akademii Inspiracji (RAI) – projektu edukacyjnego stworzonego w Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Zachęcam pedagogów do przestudiowania tej książki w nadziei, że nie poprzestaną na lekturze tej i wielu innych publikacji poświęconych alternatywom w edukacji, lecz zainspirowani podejmą wyzwanie tworzenia Dobrej Szkoły...(https://aros.pl/ksiazka/alternatywy-w-edukacji)

Główną wartość książki Dariusza Kubinowskiego i Urszuli Lewartowicz upatruję w tym, iż w sposób systematyczny prezentuje ona stan refleksji na temat animacji kultury w Polsce po 1989 roku. Porządkuje to, co funkcjonuje w dużej mierze w postaci rozproszonych artykułów, i dzięki temu jest pomocna w ocenie tej dziedziny, może stać się również punktem wyjścia do postawienia dalszych pytań. […] Cel główny, czyli zdanie relacji ze stanu badań nad animacją, w moim przekonaniu w pełni udało się osiągnąć. Czytając książkę, można się przekonać, że jest ona zgodna z tym, co jest podnoszone i co się twierdzi na temat animacji w nurcie inspirowanym przez pedagogikę kultury. Świadczy o tym już sama struktura publikacji, w której w kolejnych rozdziałach omówione są najczęściej podnoszone i dyskutowane zagadnienia, a także odpowiednio dobrana, szeroka literatura przedmiotu. Z recenzji dr hab. Ewy Bobrowskiej Monografia składa się zasadniczo z dziesięciu rozdziałów. W dużej mierze tworzą ją nowe, powstałe z myślą o niej opracowania. W publikacji autorzy wykorzystali i rozwinęli ponadto fragmenty kilku opublikowanych wcześniej tekstów. Rozdział pierwszy poświęcony został charakterystyce kultury i animacji jako kategorii pedagogicznych. Zaprezentowano tu poglądy pedagogów kultury, antropologów oraz teoretyków animacji społeczno-kulturalnej ukazujące kulturę oraz animację w rozmaitych kontekstach pedagogicznych. W rozdziale drugim szczegółowo scharakteryzowane zostały cechy konstytutywne animacji kultury, takie jak: –główny jej cel, czyli ożywianie, aktywizowanie, zmienianie; –kategoria „kultury własnej” jako przedmiot działań animacyjnych; –humanistyczna metodyczność jako nadrzędna zasada animacyjnej metodyki; –zasada konstruktywnego relatywizmu aksjologicznego jako warunek niezbędny pojmowania animacji jako idei pedagogicznej; –istota i specyfika roli społecznej animatora kultury. Trzeci rozdział charakteryzuje współczesne paradygmaty animacji kultury: paradygmat animacji zabawy, paradygmat (re)animacji dziedzictwa kulturowego, paradygmat zmiany prohumanistycznej. Omówiono je w perspektywie teoretyczno-praktycznej, z uwzględnieniem wymiarów: ideologicznego, teleologicznego, aksjologicznego, metodycznego i ewaluacyjnego. Rozdział czwarty skupia się na synergicznym potencjale animacji kultury w perspektywie pedagogicznej. Przedstawiono tu związki animacji z takimi obszarami praktyki społeczno-edukacyjno-kulturowej, jak: edukacja kulturalna, upowszechnianie kultury, mediacja kulturalna, edukacja artystyczna i estetyczna, animacja społeczna i animacja współpracy środowiskowej, animacja religijna, animacja międzykulturowa, edukacja medialna. Kolejny rozdział poświęcony został animacji kultury w instytucjonalnej działalności kulturalnej. Scharakteryzowano tu pojęcie działalności kulturalnej, wskazano najważniejsze grupy czynników warunkujących funkcjonowanie podmiotów ją realizujących oraz zaprezentowano animację kultury jako jeden z jej istotnych nurtów. W rozdziale szóstym animacja wpisana została w kontekst szkolny, z uwzględnieniem trzech zasadniczych obszarów, w których znajduje swoje zastosowanie jako dziedzina praktyki edukacyjno-kulturalnej: zajęć obligatoryjnych, edukacji pozalekcyjnej oraz przestrzeni organizacyjno-normatywnej. Siódmy rozdział koncentruje się na zagadnieniach związanych z metodyką animacyjnych projektów kulturalnych. Zaprezentowano tu dotychczasowe propozycje typologizacji form, metod i technik animacji oraz dokonano własnej próby kategoryzacji metod i technik wykorzystywanych w animacyjnych projektach kulturalnych. Kolejne dwa rozdziały poświęcone zostały realizatorom animacyjnych działań. W rozdziale ósmym scharakteryzowano role animatora kultury, tendencje i przemiany w sposobach jego definiowania oraz zasadnicze obszary dylematyczności. Rozdział dziewiąty przedstawia natomiast animatorów kultury w kontekście praktycznym. Opisano tu sylwetki pięciorga animatorów kultury, omawiając ich ścieżki zawodowe, najważniejsze działania oraz sposoby myślenia o animacji społeczno-kulturalnej. Ostatni, dziesiąty rozdział książki poświęcony został etycznym aspektom działań animatora kultury. Zaprezentowano tu najważniejsze wytyczne i zasady – aksjologiczne drogowskazy – animacyjnych działań oraz wyznaczono najistotniejsze w pracy animatora wyzwania i niebezpieczeństwa noszące znamiona etycznej dylematyczności...(https://aros.pl/ksiazka/animacja-kultury-w-perspektywie-pedagogicznej)

Doświadczenia gromadzone przez dziecko podczas różnorodnych interakcji z otoczeniem mogą przyczyniać się do intensywnego rozwoju, mogą mieć mierne skutki rozwojowe lub spowalniać, wygaszać czy zaburzać rozwój jednostki. Również oddziaływania szkoły, w zależności od ich przebiegu i jakości, wspierają potencjał dziecka lub – przeciwnie – blokują go, ignorują, a może się nawet zdarzyć, że wyniszczają. Niniejsza książka, będąca efektem pracy kilku nastu Autorów zajmujących się badawczo pierwszymi lata mi instytucjonalnej edukacji najmłodszych, od słania te mechanizmy i cechy polskiej szkoły, które okazują się czynnikami hamującymi rozwój dzieci, ciekawość poznawczą i motywację do uczenia się. Rozpoznanie tych czynników jest podstawowym warunkiem zainicjowania sensownej zmiany edukacyjnej. Tom składa się z szesnastu tekstów należących do trzech obszarów tematycznych: zagadnienia związane z polityką oświatową i działaniem rynku w obszarze wczesnej edukacji problematyka konstruowania tożsamości młodszych uczniów tworząca się w ich umysłach wiedza Celem pracy autorów jest refleksyjno-krytyczna rekonstrukcja założeń i skutków edukacji wczesnoszkolnej w polskim systemie oświatowym od etapu przygotowania dziecka do szkoły w placówkach przed szkolnych po przez przejście do systemu szkolnego i przez cały okres kształcenia w klasach początkowych w postaci tak zwanej integracji treści...(http://www.empik.com/anty-edukacja-wczesnoszkolna-opracowanie-zbiorowe,p1105560035,ksiazka-p)

Rozprawa Autorki różni się wyraźnie od spotykanych publikacji dlatego, że przynosi materiał badawczy z terenu badań zróżnicowanego pod względem kulturowym i społeczno-gospodarczym (aspiracje życiowe uczniów z obszaru województwa śląskiego analizowane są z uwzględnieniem podregionów), oraz podejmuje zasadniczo nowe ujęcie problematyki. Takim problemem godnym szczególnej uwagi jest analiza różnych rodzajów aspiracji życiowych ze względu na ich treść (edukacyjne, zawodowe, w zakresie aktywności w sferze publicznej, wolnoczasowe, dotyczące środowiska zamieszkania, rodzinne). W zakresie szczegółowej problematyki Autorka sięga również w ten obszar refleksji pedagogicznej i socjologicznej, który dotyczy hierarchii pożądanych wartości, dążeń życiowych, jak również dróg ich kształtowania rozważanych na tle zmiany społecznej. Zatem Autorka próbowała także uchwycić i zbadać zagrożenia stojące na drodze realizacji aspiracji życiowych młodzieży. Za niewątpliwy i nowatorski walor pracy należy uznać włączenie do problematyki aspiracji życiowych młodzieży kwestii dotyczącej uznawanych przez młodzież autorytetów. Odwoływanie się do autorytetów, to jeden z niezbędnych elementów procesu nowoczesnej edukacji...(http://www.empik.com/aspiracje-zyciowe-mlodziezy-w-srodowisku-kulturowo-zroznicowanym-zawada-anna,p1081865283,ksiazka-p)