Edukację alternatywną można postrzegać jako swoistą reakcję obronną rodziców, uczniów, nauczycieli, a także badaczy na masowy charakter edukacji, obecną w niej przemoc strukturalną, symboliczną, przejawy ukrytego programu. Pojęcie edukacji alternatywnej weszło na dobre do języka współczesnej polskiej pedagogiki – nie tylko za sprawą praktyk edukacyjnych odmiennych od masowego kształcenia, ale także publikacji: monografii, prac zbiorowych i artykułów. Pierwsze z nich pojawiły się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, gdy opadła ideologiczna kurtyna izolująca nas od zachodniej myśli pedagogicznej. Dopiero wtedy możliwe było upowszechnienie na przykład: montessoriańskiej, freinetowskiej, waldorfskiej, antypedagogicznej czy gestaltowskiej myśli i praktyki, a także tekstów Ivana Illicha, Johna Holta, Hubertusa von Schoenebecka i wielu innych autorów. Podkreślić trzeba szczególną rolę Bogusława Śliwerskiego, który jest nie tylko współredaktorem niniejszej książki, ale od wielu lat także promotorem i propagatorem ruchu odnowy edukacji, aktywnym organizatorem cyklu międzynarodowych konferencji poświęconych edukacji alternatywnej, autorem monografii i redaktorem naukowym pierwszych publikacji zbiorowych na ten temat. Pozwolę sobie w tym miejscu na osobistą refleksję, zakładając, że nie jestem w niej odosobniony. Prawdopodobnie wiele osób spośród czytelników, podobnie jak mnie, wtłoczono w system masowego, tradycyjnego kształcenia, do którego – mimo prób oporu – trzeba się było dostosowywać. Co więcej, należało być gotowym także do kontaktów z różnymi nauczycielami, których cechy trafnie scharakteryzował przed laty Janusz Korczak w jednym ze swoich tekstów: Wyćwiczono sztucznie całą armię ludzi, których zadaniem było zaśmiecać głowy, zaciemniać umysł pogodny – i nazwano ich – przywódcami dzieci – pedagogami. Jedni, zahukania poczciwi, patrzyli pobłażliwie, jak pod ich okiem uczono się lekceważyć obowiązek i wyłgiwać tchórzliwie przed odpowiedzialnością. Drudzy, źli i nieżyczliwi, tyranami byli i uczyli nienawidzieć naukę i sumienność w pracy. Trzeci, fanatycy i dziwacy, tworzyli sztuczny kult dla jakiegoś ułamka świątyni wiedzy, spajali młode umysły haszyszem własnego obłędu. Nieliczni wreszcie wykolejeńcy przemycali nikłe, konające w zaduchu promyki życia, póki ich nie wyśledzono i nie wyszczuto z murów szkolnych. – I owych pierwszych pedagogów wspominasz teraz, dojrzały mężu, trochę z rozrzewnieniem, a trochę z litością: przynajmniej nie nękali. Tyranów wspominasz z głuchym żalem i trwogą – zły sen ci ich przypomina. O trzecich myślisz z wyrzutem: dlaczego przywiązali mnie do martwego słońca, które nie grzeje i drogi nie rozświetla? A z uczuciem wdzięczności kornej zwracasz się do tych nielicznych lub tego jednego tylko, który z tobą dusił się w kazamatach szkolnych i marzył. Nawet ten najlepszy, a jedyny, nie mógł ci dać więcej prócz – marzenia. Dlatego doceniam okoliczności spotkań z pedagogami, którzy różne teorie edukacji alternatywnej i jej praktyczne zastosowania wprowadzali we Wrocławiu – jednym z pionierskich ośrodków alternatywnego kształcenia. W tym mieście nadal funkcjonuje Wrocławska Szkoła Przyszłości z jej liderem Ryszardem Łukaszewiczem oraz założona przez Daniela Manelskiego, a następnie kierowana przez wielu innych pedagogów Autorska Szkoła Samorozwoju ASSA. Tu działają Autorskie Licea Artystyczne, których pomysłodawcą i realizatorem jest wywodzący się z ASSA Mariusz Budzyński. Takie szkoły i liczne ośrodki alternatywnej myśli i praktyki pedagogicznej w całym kraju stanowią przeciwwagę dla edukacyjnej unifikacji i centralnie sterowanego pseudonowatorstwa, stwarzając nauczycielom szansę na poskromienie pedagogicznego ego, ukształtowanego przez masową, tradycyjną edukację. W drugiej dekadzie XXI wieku, gdy mamy tak wiele publikacji w różny sposób traktujących o alternatywności w edukacji, pojawia się oto kolejna książka, na którą składają się rozdziały napisane przez jej redaktorów naukowych – Bogusława Śliwerskiego i Andrzeja Rozmusa – oraz innych zaproszonych do współpracy polskich pedagogów: Beatę Przyborowską, Krzysztofa J. Szmidta, Zbyszka Melosika, Wiesławę Limont, Edytę Gruszczyk-Kolczyńską, Katarzynę Krasoń oraz Ewę Wysocką i Jolantę Pułkę. Czytelnik może zadać sobie pytanie: co wnosi lektura tej książki, skoro powstało już tyle innych publikacji tematycznych? Trzeba podkreślić, że nie jest to bynajmniej podręcznik, który prowadziłby krok po kroku ku pełni wiedzy o edukacji alternatywnej. Struktura i treść prezentowanej pracy zbiorowej wskazują raczej, że jest to kierowana do pedagogów pouczająca mozaika autorskiego odczytania alternatywności w edukacji, sprzyjająca niewątpliwie pogłębianiu myślenia o tym, wobec czego i kogo owa alternatywność się uobecnia. Specyfika tego tomu polega na tym, że każdy z autorów poddaje analizie codzienność edukacyjną i za pomocą charakterystycznego dla siebie instrumentarium opisuje doświadczenia alternatywności. Otwierający książkę rozdział napisany przez Bogusława Śliwerskiego, uzupełniony obszerną bibliografią tematyczną (liczącą prawie trzy setki źródeł), daje wgląd w istotę pedagogiki alternatywnej. Przywołane licznie w tekście przykłady potwierdzają aktywne współistnienie edukacji alternatywnej w otoczeniu społecznym zdominowanym przez szkolnictwo masowe. Beata Przyborowska przedstawia autorską perspektywę aplikacji kategorii innowacyjności do nauk pedagogicznych. Ekspercką wiedzą o twórczości i kreatywności dzieli się Krzysztof J. Szmidt – autor wielu publikacji z zakresu pedagogiki twórczości. Do refleksji nad kulturowym tłem uwikłania współczesnej młodzieży zachęca Zbyszko Melosik. Autor dostrzega w edukacji szansę na opór wobec dominacji kultury popularnej, ograniczanie i zawłaszczanie wolności człowieka przez mechanizmy konsumpcji. Wiesława Limont omawia obszernie teoretyczne aspekty uzdolnień uczniów i podkreśla, że wobec bezradności masowego szkolnictwa w rozwijaniu uzdolnień lukę tę może z powodzeniem zapełnić edukacja alternatywna. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska na podstawie swoich badań dowodzi, jak wysoki jest potencjał uzdolnień matematycznych wśród dzieci. Zweryfikowane empirycznie działania innowacyjne w rozwijaniu tego potencjału ukazują skalę zaniedbań istniejących w systemie edukacji masowej oraz brak zainteresowania władz oświatowych radykalną poprawą poziomu nauczania matematyki. Katarzyna Krasoń skupia się na społecznym znaczeniu kultury wysokiej i jej roli w edukacji. Apeluje o stworzenie mapy drogowej edukacji artystycznej. Ewa Wysocka i Jolanta Pułka, prezentując teoretyczny i empiryczny wgląd w problematykę twórczości, dowodzą tezy o jej fundamentalnym znaczeniu dla relacji między uczniami i ich nauczycielami na różnych poziomach edukacji. Tom zamyka tekst Andrzeja Rozmusa, który dzieli się refleksją nad różnorodnością postrzegania alternatywności i uzupełnia ją doświadczeniami Rzeszowskiej Akademii Inspiracji (RAI) – projektu edukacyjnego stworzonego w Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Zachęcam pedagogów do przestudiowania tej książki w nadziei, że nie poprzestaną na lekturze tej i wielu innych publikacji poświęconych alternatywom w edukacji, lecz zainspirowani podejmą wyzwanie tworzenia Dobrej Szkoły...(https://aros.pl/ksiazka/alternatywy-w-edukacji)

Południe Francji, Cauterets, departament Hautes-Pyrénées. Vincent dowiaduje się, że zmasakrowane ciało jego brata, który zniknął dwa dni wcześniej, właśnie zostało znalezione w pobliżu górskiego szlaku w Pirenejach. Jest przerażony i wstrząśnięty: kto i dlaczego doprowadził do śmierci Raphaëla? Z Camille, byłą partnerką brata, podejmuje własne, prywatne śledztwo i wkrótce odkrywa pilnie strzeżoną przez brata tajemnicę: okazuje się, że Raphaël miał żonę i dziecko. Gdzie oni są i jak do nich dotrzeć? Czy im również grozi niebezpieczeństwo? W tym samym czasie w Nicei, w znanym i renomowanym liceum Masséna, zostaje zamordowany jeden z uczniów. Komisarz Justine Néraudeux rozpoczyna dochodzenie. Początkowo wydaje się, że obie te sprawy nie są ze sobą w żaden sposób powiązane. A jednak...(http://www.empik.com/krag-niewinnych-musso-valentin,p1137426820,ksiazka-p)

Kiedy planujący potomstwo przyszli rodzice, John i Naomi Klaessonowie, dowiadują się, że są nosicielami genu, który prawdopodobnie spowoduje u ich dzieci rzadką chorobę genetyczną, postanawiają zgłosić się do prowadzonego przez jedną z amerykańskich klinik tajnego programu, który pomoże im zaprojektować doskonałe dziecko. Ich jedynym marzeniem jest posiadanie zdrowego, szczęśliwego potomstwa. Nie chcą też po raz kolejny przeżywać śmierci ich ukochanego dziecka. Za czterysta tysięcy dolarów będą mogli wybrać wszystkie geny ich przyszłego potomka. Wkrótce Naomi dowiaduje się, że urodzi niezwykłe bliźnięta…(https://aros.pl/ksiazka/ludzie-doskonali)

Publikacja zawiera pakiet 20 dokumentów (szablonów, wzorów i procedur) związanych z organizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu i szkole. W książce uzupełnieniem formalnych aspektów organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w poszczególnych rozdziałach praktycznych są komentarze w formie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zastosowania przepisów prawa w codziennej praktyce szkoły i przedszkola.(http://www.empik.com/pomoc-psychologiczno-pedagogiczna-w-przedszkolu-i-szkole-czarnocka-marzenna,p1133878885,ksiazka-p)

Książka Agnieszki Olechowskiej to interdyscyplinarne kompendium wiedzy o specjalnych potrzebach edukacyjnych, przydatne nauczycielom i innym profesjonalistom, rodzicom oraz studentom przygotowującym się do pracy w przedszkolu i w szkole. Autorka omówiła w niej teorię oraz praktykę kształcenia dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, odwołując się do polskich realiów, procedur oraz obowiązujących regulacji prawnych. Nakreśliła nowe kierunki rozwoju systemu edukacji – uniwersalne projektowanie w edukacji oraz zarządzanie różnorodnością w szkole. Szczegółowo przedstawiła przyczyny, objawy oraz możliwości dostosowania wymagań edukacyjnych i pomocy dydaktycznych dla dzieci doświadczających: · niepełnosprawności intelektualnej oraz ruchowej · uszkodzeń słuchu i wzroku · niedostosowania społecznego · specyficznych trudności w uczeniu się · zaburzeń komunikacji językowej · chorób przewlekłych (epilepsji, cukrzycy, astmy, mukowiscydozy i innych) · sytuacji kryzysowych lub traumatycznych · niepowodzeń edukacyjnych · zaniedbań środowiskowych · trudności adaptacyjnych · autyzmu Książka, którą trzymają Państwo w rękach, to wynik spotkania teorii z praktyką. Tutaj praktyka wynika z teorii, a teoria znajduje zastosowanie w praktyce. To książka dla nauczycieli proaktywnych, nastawionych na działanie, otwartych na rozważanie różnych opcji, chętnych do stawiania wielu kolejnych pytań...(http://ksiegarnia.pwn.pl/Specjalne-potrzeby-edukacyjne,391938465,p.html)

Prowadzony przez autorów dyskurs o charakterze pedagogicznym zwraca uwagę na potrzebę odpowiedniego podejścia pedagogicznego do dziecka i jego rodziny, przygotowania warsztatu pracy i właściwej organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego dziecka. Redaktorom publikacji udało się zgromadzić artykuły autorów o nowatorskim spojrzeniu na prezentowaną problematykę obejmującą ucznia zdolnego, niepełnosprawnego i przewlekle chorego. Zaprezentowane w publikacji artykuły sygnalizują ważne od strony pedagogicznej problemy dotyczące m.in. nieadekwatnych osiągnięć szkolnych uczniów zdolnych, kreatywności czy szeroko rozumianej niepełnosprawności.(https://www.empik.com/specjalne-potrzeby-edukacyjne-ucznia-w-praktyce-zycia-szkolnego-opracowanie-zbiorowe,p1212477697,ksiazka-p)

Olbrzymie ambicje i jeszcze większe kłamstewka. Bo w trosce o własne dzieci jesteśmy gotowi na wszystko… Szkoła geniuszy to wciągająca i ponadczasowa opowieść o rodzicielskich ambicjach, presji i przywilejach społecznych, idealna dla fanów Liane Moriarty, Nicka Hornby’ego, Toma Perrotty czy Celeste Ng. Przejmująca i trzymająca w napięciu powieść osadzona we współczesnych realiach, w świecie ustosunkowanych, żyjących w luksusie ludzi, na końcu której okazuje się, że miłość, podobnie jak dziecięce talenty, ma wiele twarzy...(https://aros.pl/ksiazka/szkola-geniuszy)

W opinii potocznej do dziś pokutuje przekonanie, że osoby zdolne nie potrzebują żadnego wsparcia i pomocy, gdyż doskonale radzą sobie w szkole, a w przyszłości z pewnością osiągną sukces zawodowy. Nic bardziej mylnego. Nauczyciele, a także osoby odpowiedzialne za zarządzanie kształceniem, powinni przyjąć założenie, iż uczniowie zdolni mają specjalne potrzeby edukacyjne i szczególne wymagania. Autorka niniejszej książki obszernie omawia zagadnienie zdolności. W wyczerpujący sposób przedstawia charakterystykę i metody identyfikacji osób zdolnych już od najmłodszych lat, popierając ją przykładami. Przedstawia również zagrożenia rozwojowe, które mogą dotyczyć dzieci ze szczególnymi uzdolnieniami, a także wyjaśnia, dlaczego część uczniów zdolnych może mieć problemy w uczeniu się. Omawia koncepcje kształcenia takich uczniów i podaje przykłady funkcjonujących programów edukacyjnych rozwijających zdolności twórcze. Ponadto autorka prezentuje obszerną charakterystykę nauczyciela ucznia zdolnego jako osoby o szczególnych cechach osobowości, która jednocześnie jest mistrzem, mentorem, przewodnikiem i tłumaczem swoich podopiecznych...(http://www.empik.com/uczen-zdolny-jak-go-rozpoznac-i-jak-z-nim-pracowac-limont-wieslawa,prod59190019,ksiazka-p)

Wychowanie emocjonalno-społeczne jest trudnym zadaniem, jakie stoi przed dorosłymi, zajmującymi się dziećmi ze specjalnymi potrzebami. Ten obszar rozwojowy powinien być wspierany zarówno w domu, jak i w przedszkolu czy szkole. Istotne jest położenie nacisku na rozwijanie u dzieci umiejętności radzenia sobie z odreagowywaniem napięcia fizycznego i emocjonalnego oraz wspieranie umiejętności z zakresu budowania relacji w grupie. Takim dzieciom łatwiej jest sprostać nowym wyzwaniom oraz żyć w zgodzie ze sobą i innymi. Książka jest adresowana do osób zajmujących się wychowaniem, opieką i profesjonalną pomocą dzieciom ze specjalnymi potrzebami. Intuicyjne podążanie za rozumowaniem dziecięcym i tłumaczenie społecznego świata jest bowiem ważnym elementem wspomagania dziecięcego rozwoju...(http://www.empik.com/umiejetnosci-spoleczne-dzieci-ksztaltowaie-rozwoju-emocjonalno-spolecznego-dzieci-w-normie-rozwojow-jegier-aneta-szurowska-beata,p1171611112,ksiazka-p)